Wielkość spalania – czy w jakiś sposób można ją ograniczyć?

Dodano: 10 maj 2021

Koszty eksploatacji samochodu mogą dawać się mocno we znaki zwłaszcza tym kierowcom, którzy regularnie pokonują dłuższe dystanse. Będzie to szczególnie dotkliwe, jeśli poruszamy się autem w niesprzyjających warunkach – często stoimy w korkach lub jedziemy drogą, na której ruch wymaga niemal ciągłego wyprzedzania, a więc ciągłych zmian prędkości. Choć producenci zapewniają, że nowoczesne silniki są oszczędne, to uzyskiwane podczas normalnej eksploatacji spalanie nie zawsze to potwierdza. Mimo modnego downsizingu i stosowania turbosprężarek oraz ograniczania masy rzadko kiedy udaje się zbliżyć do deklarowanego zapotrzebowania na paliwo. Kierowcy mogą jednak wpływać na swoje wydatki na paliwo, zapobiegając wzrostowi jego zużycia wskutek zaniedbań serwisowych czy nieekonomicznego stylu jazdy. Częstsze wizyty w warsztacie samochodowym związane z dbaniem o stan techniczny pojazdu i wykonywaniem przeglądów, a także przestrzeganie zasad ecodrivingu mogą pozwolić na osiągnięcie znacznych oszczędności. Przyjrzyjmy się bliżej temu, na jakie podzespoły należy zwrócić baczniejszą uwagę oraz sprawdźmy, jaka technika jazdy umożliwi redukcję wydatków na zakup paliwa.

Poziom spalania a stan techniczny pojazdu

To jak wiele paliwa będzie potrzebował samochód do pokonania określonego dystansu, zależy od wielu czynników, na które kierowca nie ma wpływu m.in. natężenia ruchu i związanej z nim konieczności częstego wyprzedzania lub zatrzymywania się, warunków atmosferycznych, a zwłaszcza silnego wiatru czy też ukształtowania terenu. Na poziom spalania oddziałuje też konstrukcja auta – jego masa, stawiany opór aerodynamiczny, a nawet rodzaj zamontowanych opon. Zużycie benzyny, oleju napędowego lub gazu LPG może być jednak znacząco mniejsze, jeśli auto będzie w pełni sprawne, ponieważ stan techniczny pojazdu pozostaje w znacznej mierze pod kontrolą użytkownika, pod warunkiem terminowego wykonywania niezbędnych czynności serwisowych.

Wśród najczęstszych przyczyn podwyższonego zużycia paliwa znajduje się nieodpowiedni stan opon. Problemem jest na ogół zbyt niskie ciśnienie powietrza, które sprawia, że znacznie zwiększają się opory toczenia, do uzyskania tej samej prędkości trzeba więc zużyć więcej energii. Do wzrostu spalania może też przyczynić się niewłaściwie ustawiona geometria, przez co koła nie toczą się, a częściowo przesuwają po nawierzchni, co także powoduje wzrost oporów. Równie istotna okaże się możliwość swobodnego obracania się kół. W tym przypadku przeszkodą może się okazać zużycie hamulców, gdy klocki, które po odpuszczeniu pedału hamulca nie w pełni się cofają, trąc w czasie jazdy o tarczę hamulcową. Podobne efekty może dawać mocno zużyte łożysko z wytartą bieżnią albo pozbawione odpowiedniej ilości smaru.

Na poziom spalana wpływają też opory powstające przy pracy silnika. Do ważniejszych przyczyn kłopotów tego rodzaju należy niewłaściwe smarowanie wynikające z kiepskiego stanu oleju silnikowego. Bez warstwy środka smarnego między pierścieniami tłoków a gładzią cylindrów będzie pojawiało się tzw. suche tarcie. Problemem może się okazać także nie sam brak oleju a jego przepracowanie. Nadmiernie zużyty olej nie będzie miał właściwej lepkości, a zatem nie będzie dobrze przylegał do smarowanych powierzchni. Zawarte w nim drobiny metalu czy zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania mogą w dużym stopniu zwiększać powstające tarcie i obniżać wytwarzaną moc.

Przyczyną wzrostu zużycia paliwa może być nieprawidłowy skład mieszanki paliwowo-powietrznej wywołany złym stanem filtra powietrza i zakłóceniami jego przepływu. Kłopotem może też okazać się poziom zużycia świec zapłonowych, które pokryte nagarem mogą nie dawać wystarczająco silnej iskry. Zdarza się też, że wskutek zużycia pojawia się ona w nieco innym położeniu, co nie pozwala na równomierny zapłon. Bardzo częstą przyczyną pogarszania się spalania w autach z silnikami Diesla jest natomiast zanieczyszczenie wtryskiwaczy. W skrajnych przypadkach mogą one nie podawać paliwa do niektórych cylindrów albo dostarczać zbyt małą ilość. Na zwiększenie zapotrzebowania na paliwo może też wpływać stan osprzętu silnika – np. opory w działaniu pompy wodnej czy awaria sprężarki klimatyzacji.

Zużycie paliwa a technika jazdy

Obszarem, w którym można uzyskać największe oszczędności, jeśli chodzi o zużycie paliwa, jest sposób wykorzystywania pojazdu. Do najważniejszych czynników przesadzających o ewentualnych oszczędnościach lub stratach jest styl jazdy. Kluczem do niższego spalania jest możliwie płynne zmienianie prędkości oraz stosowanie przełożeń, które pozwalają na osiąganie wysokich prędkości obrotowych przy stosunkowo niskim momencie obrotowym, a więc jazda na wysokich biegach. Najważniejsze jest przy tym utrzymywanie obrotów silnika na możliwie stałym poziomie. Stosowanie takiej techniki jazdy wymaga dobrego planowania, będzie ona jednak możliwa do wykorzystania jedynie podczas jazdy poza terenem zabudowanym albo przy niewielkim natężeniu ruchu.

Podczas jazdy po mieście sposobem na ograniczenie zapotrzebowania na paliwo może być unikanie gwałtownych zmian prędkości, a także gaszenie silnika podczas postojów, które trwają dłużej niż kilkanaście sekund. W dobrej sytuacji są tu użytkownicy pojazdów z systemem Start & Stop, w których proces ten jest wykonywany automatycznie. Metodą na ograniczenie spalania jest również stosowanie hamowania silnikiem, czyli przeprowadzenie redukcji biegu i odpuszczenie pedału gazu. Warto też pamiętać o tym, by przed rozgrzaniem silnika nie obciążać go nadmiernie i nie przyspieszać zbyt dynamicznie. Dla nikogo nie będzie też zaskoczeniem, że z bardzo podwyższonym spalaniem będziemy mieli do czynienia, jadąc z wyższą prędkością. Zbliżanie się do maksymalnych możliwości pojazdu w tym zakresie oznacza niemal skokowy wzrost ilości zużywanej benzyny lub oleju napędowego.

Wzrost zużycia paliwa powoduje także niepotrzebne zwiększanie masy pojazdu. Wożenie w aucie zbędnych przedmiotów, które sporo ważą, zawsze będzie się wiązało z podwyższeniem wydatków na paliwo. Podobnie będzie wówczas, jeśli pogorszy się aerodynamika pojazdu. Warto więc demontować nieużywane bagażniki dachowe czy służące do ich zakładania poprzeczki. Równie ważne będzie staranne domykanie okien oraz unikanie jazdy, gdy są one otwarte. Sposobem na oszczędności będzie redukowanie liczby włączonych podczas jazdy odbiorników prądu, ponieważ wiąże się to z dodatkowym obciążeniem alternatora, a tym samym ze wzrostem spalania. Szczególnie „prądożerne” są systemy podgrzewania szyb, lusterek, kierownicy oraz foteli.